کتاب هنر و صنعت قالی در ایران

دانلود کتاب هنر و صنعت قالی در ایران

کتاب هنر و صنعت قالی در ایران



[justify]کتاب هنر و صنعت قالی یکی از بهترین کتاب ها در مورد فرش دستباف ایران است. این کتاب اثر ارزشمند منصور ورزی بوده که در سال 1350 منتشر شده است. این کتاب در بخش های مختلف به معرفی هنر و صنعت قالی در ایران پرداخته و نقطه عطف این کتاب بخش مربوط به مواد اولیه و رنگرزی آن است که به طور مفصل و جامع توضیحاتی ارایه گشته و باعث شده تا این کتاب راهنمای اکثر پژوهشگران فرش و خصوصا اهالی رنگرزی فرش قرار گیرد. با توجه به کمیابی این کتاب و نیاز روز دانشجویان و پژوهشگران فرش نسخه الکترونیکی آن در کتابخانه تخصصی کارایان قابل دسترسی است. شما می توانید با عضویت در کتابخانه کارایان به این کتاب و منابع مکتوب دیگری مرتبط با فرش دستباف ایران دسترسی داشته باشید و آنها را آنلاین مطالعه کنید.

کتابخانه تخصصی کارایان

ادامه مطلب

فرش دستباف تبریز با پیام صلح و دوستی جهانی، سفیر صلح ایران می‌شود

فرش دستباف تبریز با پیام صلح و دوستی جهانی، سفیر صلح ایران می‌شود


فرش تبریز


مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان‌شرقی گفت: فرش دستباف تبریز با پیام صلح و دوستی جهانی، سفیر صلح ایران می‌شود.
به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز به نقل از روابط عمومی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان‌شرقی، مرتضی آبدار اظهار داشت: این فرش در راستای ایده دکتر مسعود سلطانی فر، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و با هدف ترغیب ملت ها به صلح و دوستی بافته خواهد شد.

وی ادامه داد: این فرش دستباف تمام ابریشم با هدف ترویج گفتمان صلح، افزایش تعاملات و ارتباطات نزدیک با ملل با شعار صلح و دوستی در حال بافت بوده و در طراحی آن از نمادهای 5 قاره همچون پرندگان اساطیری و درخت طوبی استفاده شده است.

آبدار با اشاره بر اینکه فرش فقط یک هنر ساده نیست، گفت: فرش هزاران پیام مختلف در دل خود دارد و می تواند باعث ایجاد صلح و دوستی بین ملت‌ها شود، آذربایجان‌شرقی و تبریز مهد هنر فرش است؛ جایی که در آن آمیزه ای از نخ‌های پشمی و ابریشمی بر تار و پود فرش‌هایی دستباف با پیام صلح جهانی به رقص در می‌آیند و جلوه‌های فرهنگ ناب ایرانی و اسلامی را در قاب فرش به تصویر می‌کشند.

وی اظهار داشت: پروژه «فرش صلح جهانی» به سفارش سازمان میراث فرهنگی کشور و تحت نظارت دکتر نامور مطلق، معاون محترم صنایع دستی سازمان و همت هنرمند پیشکوست دست بافته های کشور، استاد حمید کاظم نیا در تبریز در حال انجام است.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان‌شرقی در خصوص استاد کاظم‌نیا گفت: این پژوهشگر و هنرمند بی ادعا در مسیر احیا و زنده سازی هنر و سنت بافت و رنگرزی سنتی تلاش ارزنده‌ای کرده و تمام آثار وی بر گرفته از آب، خاک، الیاف و رنگ های طبیعی و تلفیقی دلنشین از اندیشه و خلاقیت است.

وی با اشاره به انتخاب تبریز بعنوان «شهر جهانی فرش دستباف» افزود: فرش بافته شده توسط این هنرمند پیشکسوت مهرماه سال جاری در «هجدهمین اجلاس بین‌المللی شورای جهانی صنایع دستی» در اصفهان رونمایی خواهد شد و هر کدام از سران مذهبی، ملی و سیاسی شرکت کننده در اجلاس گره‌ای نمادین بر آن خواهند زد.

گفتنی است هجدهمین نشست شورای جهانی صنایع دستی جهان با شرکت بیش از 300 میهمان خارجی از سوم تا ششم مهر سالجاری در اصفهان به‌عنوان «شهر جهانی صنایع دستی» برگزار خواهد شد.



خبرنامه کارایان

ادامه مطلب

راه‎اندازی موزه فرش در استان زنجان

راه‎اندازی موزه فرش در استان زنجان

موزه فرش زنجان



رئیس خوشه فرش دستباف استان زنجان گفت: اقدامات مورد نظر به منظور راه‌‎اندازی موزه فرش دستباف زنجان در حال انجام است.


فیروزه علی اکبری در گفت‎وگو با خبرنگار فارس در زنجان اظهار کرد: موزه فرش استان زنجان در محل ساختمان قدیم شهر و روستا ایجاد خواهد شد.

وی با بیان اینکه راه‎اندازی موزه فرش استان با مشارکت اتحادیه‎های فعال در حوزه فرش است، به برگزاری جلسه کنسرسیوم صادراتی در استان زنجان اشاره کرد و افزود: این جلسه در راستای ثبت کنسرسیوم صادراتی فرش زنجان تشکیل خواهد شد.

رئیس خوشه فرش استان زنجان به برگزاری جلسه ویژه شورای راهبردی در حوزه فرش در استان نیز اشاره کرد و یادآور شد: این جلسه بر اساس برنامه‌ریزی‎های صورت گرفته طی هفته نخست مهرماه سال جاری دایر خواهد بود.

وی برگزاری دوره‎های آموزشی در حوزه فرش را یکی از اقدامات دیگر در استان برشمرد و ادامه داد: کارگاه‎های مختلفی در طول سال تعریف و دایر می‎شود که با مشارکت دستگاه‎های اجرایی و اتحادیه‌ها است.

رئیس خوشه فرش استان زنجان از برگزاری دو کارگاه آموزشی طی روزهای آتی در استان زنجان خبر داد و افزود: این کارگاه‎ها شامل کارگاه آموزشی رنگرزی می‎شود



منبع:خبرنامه کارایان

ادامه مطلب

قالی 12 ضلعی مقبره شاه عباس دوم

قالی 12 ضلعی مقبره شاه عباس دوم

موزه آستانه مقدسه قم

قالی 12 ضلعی مقبره شاه عباس دوم

مقبره شاه عباس دوم( در گذشته 1077 هـ.ق) در قم،بنایی است 12 ضلعی که با یک دست قالی ابریشمین 13 پارچه،اثر استاد نعمت الله جوشقانی به تاریخ 1082 هـ.ق مفروش بوده است.بخش عمده این مجموعه گره بافته ابریشمین به غایت ظریف،که در تاریخ فرشبافی جهان نظیری بر آن شناخته نیست و به یقین از عجایب هفتگانه عالم فرشبافی است.اینک در موزه آستانه مقدسه قم نگهداری می شود.مجموعه مشتمل بوده است بر یک میانفرش 12 ضلعی عظیم (به مساحت بیش از 50 متر مربع)که 8 قالیچه چهار گوش و 4 قالیچه هشتگوش در اضلاع آن جای می گرفته است.



منبع:سیری در هنر ایران/آرتور پوپ و فیلیس اکرمن/انتشارات علمی و فرهنگی-تهران-1387/جلد دوازدهم

ادامه مطلب

فرشهای پازیریک

فرشهای پازیریک

کهن ترین نمونه قالی

فرش های پازیریک

کهترین نمونه قالی،فرش هایی است که در پازیریک (1949 م) به دست آمده است.پازیریک،دره ای است در دامنه تپه های نواحی شمالی کوهستان«آلتایی»،از نواحی «جنوبی سیبری مرکزی» در 79 کیلومتری مرز مغولستان خارجی با ارتفاع نزدیک 1500 متر از سطح دریا.در بازدید از پازیریک به وسیله رودنکو،پنج مقبره بزرگ و نه مقبره کوچک کشف شد که ظاهرش مانند تپه های سنگی بود.حفاری این مقبره ها که در وسیله«کورگان» نامیده می شود از اوایل قرن چهاردهم هجری شمسی آغاز شد و دنباله آن در طول بیست سال در چند نوبت ادامه یافت.به علت یخبندان درون مقبره ها،یخها را با کمک جریان آب گرم شکسته و خارج کردند تا بتوانند به وسایل درون گورها دسترسی پیدا کنند و معلوم شد که ساکنان این نواحی «سکایی» بوده اند (قومی که در زمان هخامنشیان (559-321ق م) و پیش از آنان در پیرامون ایران به سر می بردند) در این مقبره ها که مربوط به پادشاهان سکایی بود اجساد مردگان در درون تابوتهای چوبی قرار داشت،بدن آغشته به مواد عطر آگین و سر رو به سوی مشرق بود.اتاقهای مقبره چوبی بود و بدنه درونی آنها با نمد پوشیده شده بود.از جمله این نمدها،نمد سفید رنگی بود که بر آن نقش شیری،با بدن انسان و نگاره مرغان گوناگون دیده می شد.بر کف تابوت نمد دو لا و روی آن قالیچه پشمی گسترده بودند و بدن مرده روی قالیچه بود.در مقبره پنجم آثاری از صنعت بافندگی زمان هخامنشیان پیدا شد که از جمله دو فرش از گونه قالیچه برای زین اسب(فرش غاشیه) است که اندازه یکی از آنها83/21×2 متر و کلفتی 2 میلیمتر است با رنگ قرمز سیر،آبی،سبز کمرنگ و نارنجی که به جز بخش کوچکی از آن بقیه سالم مانده است.در این قالیچه که کرک آن از پشت گره خورده است و از سمت رو چیده و صاف شده است به نوشته رودنکو در هر دسیمتر مربع 3600 گره به کار رفته است.نقشه این فرش،در وسط عبارت است از چند ردیف نگاره چهار برگی به شیوه گل و بوته آشوری و نقش حاشیه آن نیز ردیفی است از جانوران افسانه ای و بالدار و پس از آن سوارکاران،و گوزنها.براساس نوشته های رودنکو،نگاره اسبهای سوارکاران با آن گردن برگشته و پارچه ای که بر سینه اسب است و گذاشتن قالیچه به جای زین،از ویژگیهای نقشهای آشوری در این زمینه است.ولی ریزه کاریهای نقش،مانند شیوه گره زدن دم اسب را،در تخت جمشید نیز می توان دید همچنان که نقش آنها که در کنار اسب راه می روند و جامه کوتاه و شلوار تنگ پوشیده اند نیز در آن جا به چشم می خورد.این فرش را براساس برآوردهای رودنکو می توان متعلق به قرن چهارم یا پنجم پیش از میلاد دانست.
فرش دوم نیز قالیچه ای است که چند تکه شده است و نقش آن چهار گوشه هایی است به رنگ قهوه ای روشن یا آبی با نقش چند زن هخامنشی در برابر آتشدان که نمونه آن در مهرهای عصرهخامنشی نیز دیده می شود.تار و پود این فرش از پشم و بافت آن دو رو است.یعنی در هر سانتیمتر مربع از یک سو 22 گره و از سوی دیگر 24 گره دارد و به این ترتیب نقش فرش از هر دو سو نمایان است.نمونه دیگر از هنر بافندگی دوره هخامنشی،تکه هایی از یک فرش دیگر ایران است که در موزه «ارمیتاژ»(Ermitage) پتروگراد نگهداری می شود.این تکه ها پیش از حفاری پازیریک،به وسیله«هیات کوزلف»از زیر یخبندان کوههای شمالی مغولستان واقع در «نویین اولا» در سیبری به دست آمد و تاریخ آن معادل آغاز تاریخ میلادی برآورد شده است.بافت آن محکم و از پشم کلفت و انبوه به رنگ آبی تیره است و به علت کوچک بودن تکه ها،نقش کلی فرش را نمی توان مشخص کرد.



کتاب منبع :فرشنامه ایران/دکتر حسن آذرپاد،فضل الله حشمتی رضوی/تهران1383/صفحه 12 و13

ادامه مطلب

فرش ارجمند کرمان در موزه ملت

فرش ارجمند کرمان در موزه ملت


فرش ارجمند کرمان در موزه ملت

در طی سده ی گذشته قالی کرمان به واسطه ی امتیازاتی چون طرح ونقش شاخص و کیفیت بالا در بازارهای جهانی به عنوان یک برند عالی شناخته شده ، که در این میان تولید کنندگان خلاق وپرتلاش عامل اصلی امتیازات بالای آن بوده اند،که شاخص ترین آنها «سلطان قالی» جهان است.
"این لقب به مرحوم محمد ارجمند،تاجر پرتلاش و کارفرمای خستگی ناپذیر قالی کرمان داده شد.مردی که با زحمات شبانه روزی و استعداد وخلاقیت هنری،توانست فرش کرمان را به جهانیان بشناسد و وکاخ های شاهان را به زیور و زینت این صنعت گرانقدر که هنر کوخ نشینان کرمانی است بیاراید."(1)
کارهای او توانسته در مکانهایی چون آستان مقدس رضوی،آستانه حضرت معصومه،کاخ سفید آمریکا،کاخ بوکینگهام انگلیس و... راه یابد.
آن مرحوم در سیزدهم آبان ماه سال1347 در نیویورک بدرود حیات گفت و رادیو برلین آلمان به مناسبت در گذشت او اعلام کرد«محمد ارجمند،سلطان قالی جهان،در گذشت».
یک نمونه از آثار آن مرحوم در سالن انتظار طبقه اول کاخ موزه ملت است که به لحاظ زیبایی و نوع بافت در خور توجه می باشد .
"مشخصات اثر
محل بافت: کرمان
نام طرح: لچک ترنج
رنگ زمینه: کرم
رنگ حاشیه : کرم
اندازه فرش: 45/8×38/14(122)
نوع گره: فارسی بافت نا متقارن
جنس: پرز پشم"(2)




منابع:

1-گلاب زاده،محمد علی،نام ها و لقب های جالب در تاریخ کرمان،کرمان،انتشارات ولی،1388،ص109
2-وب سایت مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد

ادامه مطلب

فرش معروف و کهن باسادار

فرش باسادار

فرش ملکه و آتشدان


در ادامه کاوش های باستان شانسی توسط رودنکو در فاصله 180کیلومتری غرب دره پازیریک در گورستان باسادار قطعه فرش دیگری کشف شد که به همین نام خوانده می شود.بافت فرش باسادار بسیار ظریف و رج شمار آن حدود700گره در دسی متر مربع ونوع گره آن فارسی است.با کشف این دو قطعه فرش مقطع دیگری از تاریخ فرش از ابهام بیرون آمد.
در مورد قدمت این دوقطعه فرش همه صاحب نظران کم وبیش متفق القول می باشند.رودنکو قدمت این فرش ها را به حدود قرن پنجم پیش از میلاد مربوط می داند. اما در رابطه با محل بافت این دوقطعه فرش آراء متفاوتی وجود دارد.
بعضی از صاحب نظران معتقدند که به دو دلیل هر دو منطقه فرش در مناطقی غیر از محل کشف آنها بافته شده اند. این دسته از صاحب نظران اولا بافت عالی فرش ها را با دیگر مظاهر رشد فرهنگ وصنعت قوم سیت هماهنگ نمی دانند. از نظر آنان قوم سیت در قرن پنجم پیش از میلاد ازلحاظ رشد فرهنگی وصنعتی آن پایه از مهارت را نداشته است که بتواند چنین فرش هایی را تولید کند.ثانیا این افراد رواج دو نوع بافت در میان یک قوم را چندان قابل قبول نمی دانند.اوغلو مورخ ترک سکاهای آسیای میانه را ترک نژاد می داند و از نظر او پازیریک یک منشاء ترکی دارد.رودنکو از روی شباهت اشیاء مشکوفه در پازیریک با آثار به جا مانده از سکاها وایران عهد هخامنشی بافت فرش پازیریک را به ایران نسبت می دهد. در واقع امر نیز نقش حاشیه فرش اسب سوار با نقوش برجسته پلکان شرقی کاخ آپادانا در تخت جمشید شباهت دارد.از طرف دیگر در حاشیه فرش نقش اسب وسوار بیست وهشت مرتبه تکرار شده است.در ورودی قبر شاهان هخامنشی در نقش رستم نزدیک تخت جمشید نیز بیست وهشت مرد به نشانه نمایندگان بیست وهشت ایالت شاهنشاهی هخامنشی تخت کوروش را حمل می کنند.
رودنکو در کتاب تمدن مردم ناحیه کوهستانی آلتایی در عهد سکاها با اشاره به نقوش برجسته کاخ نینوا که طرح قالی های دیواری را که گل وحاشیه وغیره است در بردارد.به سابقه فرشبافی توسط اقوام،بابل،آشور،ماد وپارس می پردازد.بدین ترتیب از دید او فرش بافی سابقه ای قدیمی تر از قرن پنجم میلاد-زمان تولید فرش پازیریک دارد.



کتاب منبع:جغرافیای فرش دستباف-حمیده واعظی ،انتشارات خدمات فرهنگی کرمان ،سال 1390،صفحات8و9

ادامه مطلب

قالیچه تصویری هزار و یک شب

قالیچه تصویری هزار و یک شب

قالیچه هزار و یک شب


اندازه: 185×136 سانتیمتر
رج شمار : 90
تعداد رنگ: 3500 رنگ ترکیبی
محل بافت : تهران نگارخانه فرش استاد موسوی سیرت
مدت بافت: 30 ماه
نوع رنگ : گیاهی
تار: ابریشم
پرز : کرک و ابریشم

در این اثر هنری بیشتر از ترکیب بندی کرک وابریشم در نمایاندن سایه روشن ها استفاده شده،به این ترتیب که از شفافیت ابریشم برای ترسیم نقاطی که به روشنایی و نور شدید نیازمند است بهره گرفته شده است تا محوطه قصر کاملا در پرسپکتیو برود وصورتها با دقت و جلالت به طور طبیعی رویت شود و با تقارن و تمشریق نقوش هم آهنگ شود.در این اثر حالت توجه ونگاه حاضرین در صحنه بسیار زنده و طبیعی نشان داده شده است.


منبع: ادب و عرفان در قالی ایران/سید رضا خشکنابی

ادامه مطلب