1- کاربرد ادبی: در زبان شاعرانه، ارائه‌های ادبی به غنای كلام شاعر می‌افزایند. در شاهنامه تركیب «بگسترد داد» یا «فرش جهان» و عباراتی مشابه، ارائه‌هایی‌اند كه در زبان فردوسی استفاده شده‌اند.
2- كاربرد فرش در تزئینات جشن و اعیاد: ایرانیان در پیروزی بر دشمن، موارد خوشایند فرهنگی و اعتقادی، مراسم خواستگاری و بازگشت قهرمانان به دیار خود پس از نبرد در تدارك جشن از انواع گستردنی‌ها استفاده می‌کردند.
3- كاربرد در مراسم تدفین و سوگ: حضور پرنیان یا دیبای زرد رنگ و دیبای خسروی به‌عنوان نوعی گستردنی، در تزئین تابوت متوفی كاربرد دارند.گرامی داشتن پهلوانان دلیر میدان‌های نبرد كه جان خود را از دست داده یا بر تابوت پادشاهان از بافته‌های شكیل و گران‌قیمت استفاده می‌كرده‌اند كه در این میان وجه بارز این كاربرد دیبای خسروی است كه به‌عنوان كف پوشی گستردنی بر تخت پادشاهان نیز كاربرد دارد. بر تخت سهراب، رستم، اسفندیار و بهرام نمونه مواردی است كه به دیبای خسروی اشاره شده است. از دیبای زربفت تنها در گرامی داشتن مادر سیاوش توسط كاووس شاه كه غیر از مراسم عزا است، استفاده شده است.
4- به‌عنوان هدیه و پیشكش: مهم‌ترین كاربرد گستردنی در شاهنامه فردوسی با بیشترین فراوانی استفاده به‌عنوان پیشكش و هدیه است كه از سرزمینی به سرزمین دیگر فرستاده می‌شده است و در كنار دینار، زر، غلامان و كنیزان، گستردنی‌ها و پوشیدنی‌ها از جمله هدایای شاهانه‌ای است كه به‌عنوان تحفه كاربرد داشته است
5- جهیزیه عروس: در آداب و فرهنگ ایرانی اشاره شده در شاهنامه فردوسی، در برگزیدن همسری یك زن برای مرد، همراه با ورود زن، بهترین اشیای موجود كه زن می‌تواند همراه خود بیاورد گستردنی‌ها است هدایای همراه سودابه به درگاه كاووس، كتایون در همسری گشتاسب یا همسری فرنگیس بر سیاوش از جمله این موارد است كه هر سه زنانی از سرزمین غیر از ایران هستند.
6- غنایم جنگی: در شاهنامه اشیا و افراد به‌عنوان غنایم مورد توجه بوده‌اند. گاه در تصرف سرزمین دشمن و تصرف بارگاه شاه سرزمین مخالف، گستردنی‌ها نیز بخشی از غنایم مورد توجه بوده‌اند. غنایم اموال سام، توس، بهمن، غنایم همراه رستم در مقابله سپاه افراسیاب یا غنایم اسفندیار از درگاه ارجاسب.
7- تجارت و بازرگانی: توجه به بعد اقتصادی و بازرگانی گستردنی‌ها، به‌عنوان بافته‌ای خاص به‌طور صریح در شاهنامه بیان نشده است؛ چراكه شاهنامه بازآفرینی فرهنگ حماسی است و توجه به قدرت پادشاهان و حفظ سرزمین كه از مولفه‌های دو دوره‌ پیشدادی و كیانی است، اما گاه برای پیروزی بر دشمن، قهرمان به‌صورت بازرگان كه در كنار دیگر محصولات ایرانی فرش را نیز به همراه دارد، قابل توجه است. رستم در كسوت بازرگان فرش، وارد توران می‌شود كه تغییر كسوت رستم در قالب حرفه‌ای كه شك برانگیز نباشد از غنی بودن مبادلات پیش از آن اشاره دارد.
8- اموال خزانه: خزانه، محل نگهداری اشیای گران‌قیمت بوده است كه زمانی فریدون، خزانه ضحاك را در اختیار می‌گیرد و نیز همین طور در دوره كیانی، كه هدایای شاه از خزانه به بزرگان یا دلیران داده می‌شده است، توصیف شده‌اند.
از میان كاربردهای اشاره شده، غنیمت جنگی بودن و حوزه تجارت و بازرگانی خاص دوره كیانیان است. جهیزیه عروس از جمله مواردی است كه در برگزیدن زنانی از سرزمین بیگانه همراه شهبانوان بوده است؛ مابقی كاربردهای اشاره شده در دوره پیشدادیان و كیانیان مشترك است. البته دوره پیشدادی، به دلیل تلاش برای پی بردن به دانش بافت فرش حائز اهمیت است.