رنگرزی با حشره قرمز دانه

حشره قرمز دانه

رنگزای قرمز دانه

قرمز دانه یا کرم شرابکش (برای کشتن حشره ی قرمز دانه رنگرزان اکثرا شراب را به کار می برند.گو اینکه بعضا از نمک طعام و یا گچ نیز استفاده می شود.هرچند بهای تمام شده با استفاده از شراب کمی گران تر است ولی در عوض رنگ حاصله دارای جلا و کیفیت بهتری است.)حشره ای است که بشر از ابتدای تاریخ آن را می شناخته و رنگ قرمز طبیعی را از بدن آن به دست می آورده است.این حشره انواع متعددی دارد و یکی از انواع آن که بروی گونه ای از گیاه کاکتوس زندگی می کند،با نام علمیCOCCUS CACTI شناخته می شود،به این جهت در نقاطی که این حشره را پرورش می دهند مزارع کاکتوس را نیز ایجاد می کنند.نوع دیگر آن بر روی برخی از گونه های بلوط زندگی می کند وگاهی تعداد آن به قدری زیاد می شود که شاخه های درخت در زیر توده هایی از این حشره پنهان می شود و شاید به همین دلیل بوده است که سالیان دراز عده ای تصور می کردند که قرمزدانه رنگی گیاهی است.
در روزگاران گذشته پرورش قرمزدانه در بلوچستان و همچنین در کناره های خلیج فارس و دریای عمان مرسوم بوده است.نوع وحشی این حشره نیز در ایران وجود دارد.گونه ای که در ایران وهندوستان وجود دارد COCCUS LACCAاست که بر روی درختان انجیر زندگی می کنند.تخصیص واژه ی LACCA را،که در لغت نامه ی هندی به معنی صدها هزار است،در اشاره به تعداد انبوه این حشره است که در روی این گیاه دیده می شود.لارو این حشره بعد از آنکه پوست درخت انجیر هندی را سوراخ نمود و شیره ی آن را مکید ماده ای که به صورت یک پوشش صمغی است از خود ترشح می کند که حشرات ماده در داخل این پوشش محصور می مانند.این صمغ حاوی 2تا 10 درصد ماده ی رنگی که ترکیبی از اسید کارمینیک است هستند رنگ قرمزدانه همان گونه که از نام آن بر می آید از دیرباز برای تهیه رنگ هایی در زمینه ی قرمز لاکی،شرابی،سرخابی،بنفش،حتی سبز و خاکستری تولید می کند.
سیسیل ادواردز در کتاب «قالی ایران» که اندکی پیش از تاریخ وفاتش (درسال 1330) به رشته ی تحریر در آورده درباره کلیات رنگرزی در مشهد و کاربرد قرمزدانه چنین می نویسد:«...قبل از رنگ کردن ابتدا نخ را به مدت 24 ساعت در آب آهک خیس می کنند...رنگرزان اظهار می دارند که این کار موجب می گردد که مایه قرمز درخشان تری به دست آید ولی من نتوانستم بین فرآورده های یکی ازکارگاه های مشهد که از این روش پیروی می کنند با محصولات کارگاهی که آن را به کار نمی بندد هیچگونه اختلافی پیدا کنم.پس از خیس کردن در آب آهک کلاف را می شویند وسپس در مخلوطی از آب و زاج سفید که قدری روناس به آن اضافه کرده اند آن را می جوشانند،آنگاه کلاف را بار دیگر شستشو می دهند وخشک می کنند وبرای بار دوم در محلول قرمزدانه وجوهر لیمو یا زرشک،که در بیرجند به عمل می آید،می جوشانند وسرانجام می شویند وخشک می کنند.»


منبع:کتاب افسانه جاویدان فرش ایران/محمدجواد نصیری/چاپ اول/صفحه46

بازگشت


بازدید کننده گرامی ، شما به عضویت سایت در نیامده اید.
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید.

نظر دهید :

نام شما :*
ایمیل شما :
نظر شما :
  • bowtiesmilelaughingblushsmileyrelaxedsmirk
    heart_eyeskissing_heartkissing_closed_eyesflushedrelievedsatisfiedgrin
    winkstuck_out_tongue_winking_eyestuck_out_tongue_closed_eyesgrinningkissingstuck_out_tonguesleeping
    worriedfrowninganguishedopen_mouthgrimacingconfusedhushed
    expressionlessunamusedsweat_smilesweatdisappointed_relievedwearypensive
    disappointedconfoundedfearfulcold_sweatperseverecrysob
    joyastonishedscreamtired_faceangryragetriumph
    sleepyyummasksunglassesdizzy_faceimpsmiling_imp
    neutral_faceno_mouthinnocent
کد را وارد کنید : *
عکس خوانده نمی شود