نقش قالی

نقش قالی

krai rhgd

یکی از عوامل با اهمیت و در خور توجه که شهرت قالی های این سرزمین را جهان گیر کرده است نقش های دلپذیر و طرح های بی مانند و متنوع آنهاست . هر تخته فرش ایران دارای نقش مختص به خود است به گونه ای که صدها و هزاران طرح دلفریب را در مجموعه فرش های ایران می توان یافت که هر کدام از آنها در نوع خود در کمال زیبایی و تنوع رنگی هستند.
طراحان با ذوق این مرز و بوم در برخورد با فرهنگ ها و هنرهای اقوام مهاجر و مهاجم به این کشور با هوشمندی و بی ادعایی خاص خود گزیده ترین و دل پسندترین نقش های آنها را انتخاب و در طرح های مورد استفاده خویش گنجانیده و در نتیجه با ارائه ی طرح های تلفیقی و ابتکاری توانسته اند هنر نقش قالی ایران را آنچنان که شاهد هستیم به حد تعالی برسانند .
کار مشترک این طراحان همراه با عمل رنگرزان با تجربه و مهارت بافندگان هنرمند و با حوصله سرانجام به خلق پدیده ای زیبا و شکوه مند به نام قالی افسانه ای ایران منتهی شده است .
تکمیل و تعالی نقشه های فرش ایران به مرور زمان صورت گرفته است . بنابر شواهد تاریخی فرش های ایران تا حدود چهار صد و پنجاه سال پیش (مقارن سلطنت شاه طهماسب)، با طرح های هندسی بافته می شدند و شاید تا حدودی بتوان گفت تنها بعد از این زمان بود که طرح هایی با خطوط منحنی و دوار در نقش قالی ایران وارد شد و هنر نقش قالی مانند دیگر هنرهای زیبا به حد کمال خود رسید .
هنر طراح ایرانی گاهی با ترسیم نقش های سمبلیک و نمادین مانند انواع اسلیمی ها مقاصد خود را در طرح های قالی منعکس کرده و جانورانی افسانه ای و حقیقی چون اژدها و فیل و مار را با این شکل ها مجسم کرده است . گاهی نیز بی هیچگونه تمهیدی تصویرهای واقعی موجودات زنده مانند شیر و اسب و آهو و گورخر و پرنده های گوناگون را در صحنه هایی از طبیعت و شکارگاه و مجالس بزم وارد کرده و با این تصاویر شاخه ها و درختانی مملو از شکوفه ها ، گل ها و میوه ها را در لابلای استخوان بندی طرح که همان ترکه های اسلیمی و ختایی ها و لچک و ترنج باشند با حرکاتی استادانه و حساب شده به چرخش در آورده است .
شاید در بادی امر به نظر رسد که اشکال این گل ها و بوته ها مشابهتی با اصل طبیعی خود ندارند ولی با مختصر دقتی گل های انار و سوسن و نرگس و صدتومانی و محمدی و تاج الملوک ومینا و درخت های بید و نخل و سرو و مانند آن در متن فرش می توان تشخیص داد . حاصل آنکه این شکل ها را طراح نقش قالی با ذوق و سلیقه ی علاقمندان فرش و طبیعت و ذات قالی تا حدودی انتزاع و آرایش کرده و در زمینه ی طرح آورده است .
طرح های جالب قالی ایران و رنگ آمیزی متعادل و موزون آن سال های درازی است که مقبول طبع علاقمندان فرش است و امروزه تقریبا بیشتر مراکز قالی بافی دنیا با آگاهی از این اقبال جهانی فرش های خود را برابر با طرح های ایران می بافند و کوشش چندانی نیز در ارائه طرح های جدید معمول نمی دارند . زیرا به بهترین آنها دست یافته اند .
به استثنای طرح های منظره ای و چهره بافی بیشتر فرش های ایران به صورت متقارن است و در بیشتر حالات طرح کامل یک فرش ،تکرار یک چهارم سطح آن است .
به طور معمول بیشتر فرش های ایران حاشیه دارند که تعداد و ابعاد آنها بسته به منطقه های گوناگون فرش بافی تغییر می کند و تعداد آنها 3 تا 6 و گاهی نیز تا 15 ردیف می رسد. معمولا یکی از آنها حاشیه اصلی و با عرض بزرگ تر بوده و بقیه حاشیه های جانبی ، بیرونی و درونی هستند که اصطلاحا آنها را حاشیه ای محافظ نیز می خوانند و گاهی نیز ممکن است مانند برخی از فرش های سفارشی و جدید بافت اصفهان و کاشان و کرمان بدون حاشیه باشند .



منبع:کتاب افسانه جاویدان فرش ایران،محمد جواد نصیری،انتشارات فرهنگسرای میر دشتی،چاپ اول تهران،1389،صفحه 57

بازگشت


بازدید کننده گرامی ، شما به عضویت سایت در نیامده اید.
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید.

نظر دهید :

نام شما :*
ایمیل شما :
نظر شما :
  • bowtiesmilelaughingblushsmileyrelaxedsmirk
    heart_eyeskissing_heartkissing_closed_eyesflushedrelievedsatisfiedgrin
    winkstuck_out_tongue_winking_eyestuck_out_tongue_closed_eyesgrinningkissingstuck_out_tonguesleeping
    worriedfrowninganguishedopen_mouthgrimacingconfusedhushed
    expressionlessunamusedsweat_smilesweatdisappointed_relievedwearypensive
    disappointedconfoundedfearfulcold_sweatperseverecrysob
    joyastonishedscreamtired_faceangryragetriumph
    sleepyyummasksunglassesdizzy_faceimpsmiling_imp
    neutral_faceno_mouthinnocent
کد را وارد کنید : *
عکس خوانده نمی شود