به استناد مورخین قلعه دژ (سنه دژ) را سلیمان خان اردلان والی کردستان در زمان شاه صفی ساخته است. هیچ یک از جغرافی نویسان اسلامی این شهر را به این اسم در آثار خود ذکر نکرده اند. بنا به قول ابن خردادبه و قدامه در گذشته به جای شهر سنندج فعلی شهری بنام سیسر وجود داشته است و به اعتقاد یاقوت حموی این کلمه در فارسی به معنای سی سر است و به مرور زمان این نام به سنه تغییر یافته است. شهرستان سنندج تا تهران 578 کیلومتر فاصله دارد. از شمال به میاندوآب، از مشرق به بیجار و قروه، از جنوب به باختران و از مغرب به شهرستان مریوان و سقز محدود است. آب و هوای آن معتدل و کوهستانی است و زمستانهای بسیار سرد دارد.

ویژگی های ظاهری قالی سنندج

طرح ها و رنگ های مورد استفاده: طرح های اصیل منطقه سنندج از قدیم دارای ساختاری متنوع و متحول در نگاره ها فرم شناسی نبوده است و بافت برخی طرحهای خاص نظیر انواع نقشه های ماهی در هم رواج داشت. اما رنگ آمیزی و کاربرد متناسب و هماهنگ رنگ های قالی سنندج تنوع مطلوبی در قالی های این منطقه بوجود آورده است. در کنار انواع نقوش ماهی در هم شش طرح دیگر را می توان به عنوان طرح های خاص منطقه سنندج معرفی کرد: 1- جقه چارکی، 2- جقه هشت پر، 3- جقه چهار پر، 4- گل وکیلی، 5- بید مجنون، 6- گل و بلبل، 7- گل میرزا علی که شباهت خاصی به طرح های گل فرنگ دارد. استفاده از رنگ های لاکی سیر، سرمه ای و آبی در رنگ آمیزی فرشهای قدیمی سنندج اهمیت دارد. فرش های امروز سنندج علاوه بر رنگ های مذکور با کاربرد رنگ های نسبتا ملایمتری مانند کرم، آبی روشن از تنوع بیشتری برخوردار شده است.
مواد اولیه مورد مصرف: به علت گسترش دامداری، پشم ماده اصلی فرش های سنندج است. با توجه به سردسیر بودن این ناحیه پشم های گوسفندان همان ناحیه کاربرد و تناسب بهتری برای پرز قالی های سنندج دارند. نخ پنبه بیشترین ماده مورد استفاده به عنوان تار و پود در فرشهای جدید است. اما قالی و قالیچه های قدیمی به صورت تمام پشم نیز بافته شده اند. همچنین بطور معدود قالیچه هایی نیز با استفاده از ابریشم بافته شده که اغلب متعلق به خوانین و به سفارش بوده است که امروزه دیگر اثری از آنها نیست.
ابعاد: ابعاد فرش سنندج از قدیم تا به امروز بسیار متنوع بوده و فرش ها در ابعاد مختلفی مانند پشتی، ذرع و نیم، دو ذرع، کناره، شش متری و حداکثر نه متر مربعی بافته می شوند. ابعاد بزرگتر کمتر مورد توجه بوده اند.

ویژگیهای فنی بافت

رجشمار: رجشمار فرش های قدیمی سنندج بین 15 و حداکثر 25 رج متغیر بوده اند. اگر چه در معدود نمونه های نفیس و منحصر به فرد رجشمارهای بالاتر نیز دیده شده است. اما قالی های امروز سنندج دارای رجشماری بین 25 و حداکثر 35 هستند.
نوع گره: گره مورد استفاده فقط ترکی و در برخی مناطق بدون استفاده از قلاب است. اما گره قدیم قالیهای سنندج موسوم به گره سنه شبیه به گره فارسی است.
شیرازه بافی: همه قالی ها هنگام بافت سیرازه می شوند.
پرداخت و روگیری: قالی های سنندج هنگام بافت قیچی می شوند.
نوع دار قالی: دارهای مورد استفاده در مناطق شهری عمودی و از نوع ثابت است.
نوع چله کشی: قالی های سنندج به روش ترکی چله کشی می شوند.
پود کشی: قالی اصیل کردستان به ویژه سنندج از نوع یک پود ضخیم بوده است که امروز دیگر اثری از آن نیست. قالی امروز سنندج از نوع دو پود و متمایل به لول باف است.
گلیم بافی: قالیهای سنندج به صورت فارسی گلیم بافی می شوند.