فرشهای پازیریک

فرشهای پازیریک

کهن ترین نمونه قالی

فرش های پازیریک

کهترین نمونه قالی،فرش هایی است که در پازیریک (1949 م) به دست آمده است.پازیریک،دره ای است در دامنه تپه های نواحی شمالی کوهستان«آلتایی»،از نواحی «جنوبی سیبری مرکزی» در 79 کیلومتری مرز مغولستان خارجی با ارتفاع نزدیک 1500 متر از سطح دریا.در بازدید از پازیریک به وسیله رودنکو،پنج مقبره بزرگ و نه مقبره کوچک کشف شد که ظاهرش مانند تپه های سنگی بود.حفاری این مقبره ها که در وسیله«کورگان» نامیده می شود از اوایل قرن چهاردهم هجری شمسی آغاز شد و دنباله آن در طول بیست سال در چند نوبت ادامه یافت.به علت یخبندان درون مقبره ها،یخها را با کمک جریان آب گرم شکسته و خارج کردند تا بتوانند به وسایل درون گورها دسترسی پیدا کنند و معلوم شد که ساکنان این نواحی «سکایی» بوده اند (قومی که در زمان هخامنشیان (559-321ق م) و پیش از آنان در پیرامون ایران به سر می بردند) در این مقبره ها که مربوط به پادشاهان سکایی بود اجساد مردگان در درون تابوتهای چوبی قرار داشت،بدن آغشته به مواد عطر آگین و سر رو به سوی مشرق بود.اتاقهای مقبره چوبی بود و بدنه درونی آنها با نمد پوشیده شده بود.از جمله این نمدها،نمد سفید رنگی بود که بر آن نقش شیری،با بدن انسان و نگاره مرغان گوناگون دیده می شد.بر کف تابوت نمد دو لا و روی آن قالیچه پشمی گسترده بودند و بدن مرده روی قالیچه بود.در مقبره پنجم آثاری از صنعت بافندگی زمان هخامنشیان پیدا شد که از جمله دو فرش از گونه قالیچه برای زین اسب(فرش غاشیه) است که اندازه یکی از آنها83/21×2 متر و کلفتی 2 میلیمتر است با رنگ قرمز سیر،آبی،سبز کمرنگ و نارنجی که به جز بخش کوچکی از آن بقیه سالم مانده است.در این قالیچه که کرک آن از پشت گره خورده است و از سمت رو چیده و صاف شده است به نوشته رودنکو در هر دسیمتر مربع 3600 گره به کار رفته است.نقشه این فرش،در وسط عبارت است از چند ردیف نگاره چهار برگی به شیوه گل و بوته آشوری و نقش حاشیه آن نیز ردیفی است از جانوران افسانه ای و بالدار و پس از آن سوارکاران،و گوزنها.براساس نوشته های رودنکو،نگاره اسبهای سوارکاران با آن گردن برگشته و پارچه ای که بر سینه اسب است و گذاشتن قالیچه به جای زین،از ویژگیهای نقشهای آشوری در این زمینه است.ولی ریزه کاریهای نقش،مانند شیوه گره زدن دم اسب را،در تخت جمشید نیز می توان دید همچنان که نقش آنها که در کنار اسب راه می روند و جامه کوتاه و شلوار تنگ پوشیده اند نیز در آن جا به چشم می خورد.این فرش را براساس برآوردهای رودنکو می توان متعلق به قرن چهارم یا پنجم پیش از میلاد دانست.
فرش دوم نیز قالیچه ای است که چند تکه شده است و نقش آن چهار گوشه هایی است به رنگ قهوه ای روشن یا آبی با نقش چند زن هخامنشی در برابر آتشدان که نمونه آن در مهرهای عصرهخامنشی نیز دیده می شود.تار و پود این فرش از پشم و بافت آن دو رو است.یعنی در هر سانتیمتر مربع از یک سو 22 گره و از سوی دیگر 24 گره دارد و به این ترتیب نقش فرش از هر دو سو نمایان است.نمونه دیگر از هنر بافندگی دوره هخامنشی،تکه هایی از یک فرش دیگر ایران است که در موزه «ارمیتاژ»(Ermitage) پتروگراد نگهداری می شود.این تکه ها پیش از حفاری پازیریک،به وسیله«هیات کوزلف»از زیر یخبندان کوههای شمالی مغولستان واقع در «نویین اولا» در سیبری به دست آمد و تاریخ آن معادل آغاز تاریخ میلادی برآورد شده است.بافت آن محکم و از پشم کلفت و انبوه به رنگ آبی تیره است و به علت کوچک بودن تکه ها،نقش کلی فرش را نمی توان مشخص کرد.



کتاب منبع :فرشنامه ایران/دکتر حسن آذرپاد،فضل الله حشمتی رضوی/تهران1383/صفحه 12 و13

بازگشت


بازدید کننده گرامی ، شما به عضویت سایت در نیامده اید.
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید.

نظر دهید :

نام شما :*
ایمیل شما :
نظر شما :
  • bowtiesmilelaughingblushsmileyrelaxedsmirk
    heart_eyeskissing_heartkissing_closed_eyesflushedrelievedsatisfiedgrin
    winkstuck_out_tongue_winking_eyestuck_out_tongue_closed_eyesgrinningkissingstuck_out_tonguesleeping
    worriedfrowninganguishedopen_mouthgrimacingconfusedhushed
    expressionlessunamusedsweat_smilesweatdisappointed_relievedwearypensive
    disappointedconfoundedfearfulcold_sweatperseverecrysob
    joyastonishedscreamtired_faceangryragetriumph
    sleepyyummasksunglassesdizzy_faceimpsmiling_imp
    neutral_faceno_mouthinnocent
کد را وارد کنید : *
عکس خوانده نمی شود