مجتبی خوش خلق: توجه به صنایع دستی و هنرهای بومی هر منطقه از کشور از جمله اقداماتی است که می توان در راستای طرح های اقتصاد مقاومتی در مناطقی همچون استان سیستان و بلوچستان که با مشکل شدید بیکاری جوانان مواجه است، پیگیری شود و با گسترش آن باعث ایجاد اشتغال و درآمد در منطقه شد.
یکی از طرح های اشتغال زایی، راه اندازی کارگاه های قالیبافی است، کارگاه هایی که با حضور بانوان سخت کوش حال و هوای خاصی دارد و بانوان طلیعه دار هنر قالیبافی در کل استان سیستان وبلوچستان، کسانی که از هیچ کوششی در راه کمک به همسران خود و تامین آسایش فرزندان خود دریغ نمی کنند، در آنجا به فعالیت و تلاش می پردازند.
هنر قالی بافی بانوان این خطه از کشور آمیخته با ایثار، گذشت و فداکاری این بانوان است زیرا آنها با هر گره ای که بر این قالی می زنند در واقع ذره ای از وجود خود را نیز می گذارند و ساعت ها مروارید نورانی و سوی چشمانشان را به قالی می بافند تا خانواده آنها با نور آن روشنی یابد.



نوی هنرمند قالیباف می داند که دستمزدش بسیار ناچیز است اما دست از هنر خود نمی کشد و تا حد توانایی خود تلاش می کند تا محبت مادرانه خود را اثبات کند و می بافد تا رنگ حسرت بر دل کودکانش ننشیند و می بافد تا مایحتاج خود و خانواده اش را تامین کند.
طبیعتا تمدن بسیار بزرگی همچون حوضه رود هیرمند باید آفرینش­ های فرهنگی و هنری خاص خود را داشته باشد اما فرشی که ما الان در سیستان و به نام قالی سیستان می شناسیم ویژگی های خاص خودش را دارد از همین رو با یکی از کارشناسان هنری و میراث فرهنگی منطقه سیستان گفتگویی انجام شد.
علیرضا خسروی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: با بررسی ها و تحقیقات میدانی که انجام شده است، قالی سیستان دارای قدمت بسیار طولانی است و از ویژگی های آن این است که دارای نقش­ مایه­ های گوناگون و رنگ­ های شاد و روشن است.
وی افزود: از دیگر ویژگی های این قالی این است که دارای نقش ­مایه­ های طبیعی و انسانی است که البته این ویژگی ها مربوط به قالی های روزگار کهن سیستان است و تعداد آن خیلی انگشت ­شمار است.
وی گفت: علاوه بر آن با بررسی هایی که در دهه ۶۰ انجام شد نوعی دیگر از قالی هم در این منطقه وجود دارد که اصطلاحا مربوط به دوره میانی است که در این دوره فرهنگ اسلامی وارد می­ شود و بعد تصویر انسان در آن محدود و یا کلا حذف می­ شود.
این کارشناس میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: از دیگر ویژگی های قالی های دوره میانی در منطقه سیستان این است که بعد تصویر حیوان هم در این دوره حذف می­ شود و جایش را به نقش گل و بوته می دهد و علاوه بر آن مقداری بر وزن آن افزوده می شود.
وی افزود: اما باز هم این روند ادامه پیدا می­ کند تا به روزگار معاصر می رسیم و در حال حاضر که سیستان روزگار بد خود را تجربه می کند و ساختار ساده و اجتماعی آن به هم خورده است و ارتباطات و پیوندهای تجاری مردم منطقه با سیستان بزرگ حذف شده است.
وی گفت: این موضوع علاوه بر اینکه بر روی ساختار اجتماعی و اقتصادی منطقه تاثیر گذاشته است، موجب تاثیر در آفرینش­ های هنری، صنایع دستی­ و نقش­ مایه­ ها هم شده است.
خسروی تصریح کرد: از همین رو در این دوره رنگ­ ها و نقش­ مایه­ ها محدود می شود و رنگ های سیاه و خیلی داغ وارد می­ شود و در این دوره تنوع و گوناگونی از بین می­ رود و از شادابی قالی سیستان کاسته می­ شود و بیشتر در قالی نخ سیاه و نقش­ مایه سیاه به کار می­ رود.
وی افزود: همچنین از دیگر ویژگی های قالی های معاصر این است که رنگ جگری سوخته زیاد در آن به کار می­ رود و رنگ های نیلی، آبی، قرمز و گل بهی در آن کمتر دیده می شود.
وی گفت: اما چندسالی است که بافندگان سیستان نقش­ های جدید را هم می­ بافند که توسط کارشناسان به روز شده است و در واقع بر اساس سلیقه ملی و بین­ المللی بازار پسند شده است و از ظرفیت بانوان سیستانی استفاده شده است که قطعا با برنامه ریزی می تواند بر روی اقتصاد منطقه تاثیر گذار باشد.
اما نکته دیگری که در این میان حائز اهمیت است این است که با توجه به نزدیک به دو دهه خشکسالی در منطقه سیستان و عدم اشتغال پایدار در این منطقه از کشور خوشبختانه با رونق پیدا کردن این هنر کهن توسط بانوان قالیباف که پا به پای مردان خود تلاش می کنند می توان به اقتصاد و ماندگاری مردم منطقه کمک شایانی کرد اما آن چه هست و نمی شود از کنار آن ساده گذشت درد دل و شکایت های به زبان نیامده این قالی بافان از بی مهری ها و بی توجهی های متولیان امر برای بهبود معیشت آنان است.
ابراهیم شفاعتی نیا یکی از کارآفرینان شهر ادیمی شهرستان نیمروز است که از طرح های اقتصاد مقاومتی استفاده کرده است و با دریافت وام قالیبافی اقدام به راه اندازی کارگاه قالیبافی کرده و در کارگاه خود قریب به ۴۵ نفر از بانوان این منطقه را به کار گرفته است.
این کارآفرین سیستانی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: با شرکت در کلاس های قالیبافی از اعطای وام به منظور راه اندازی کارگاه قالیبافی مطلع شدم و با دریافت تسهیلات اقدام به راه اندازی کارگاه کردم.
وی افزود: من سعی کردم تا با راه اندازی این کارگاه جمعی از بانوان قالیباف شهرستان نیمروز را به کار بگیرم تا قدم کوچکی در راه اقتصاد مقاومتی که فرموده رهبر معظم انقلاب است برداشته باشم.
اما در ادامه وقتی که با تعدادی از این زنان قالیباف به گفتگو می نشینیم درد دل هایی دارند که شنیدنی است.
یکی از این بانوان هنرمند که تاکید داشت اسمش مطرح نشود در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: درآمد ما از قالیبافی بسیار کم است و با توجه به تلاش زیادی که انجام می دهیم اما درآمدمان بسیار ناچیز است.
همچنین یکی دیگر از این بانوان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به بیمه قالیبافان افزود: با توجه به درآمد ناچیز قالی بافی، پرداخت حق بیمه ماهیانه برای بسیاری از قالیبافان مقدور نیست که همین امر سبب شده است که اکثر قالیبافان از پرداخت آن و نهایتا از حقوق بازنشستگی برای آینده خود چشم پوشی کنند.
وی گفت: ما از مسئولان خواهشمندیم تا در خصوص کاهش مبلغ حق بیمه زنان قالیباف برنامه ریزی کنند تا بتوانیم از مزایای بازنشستگی بهره مند شویم چرا که اکثر خانم های قالیباف درآمد بسیار محدودی دارند و برای تامین مخارج زندگی خود دست به این کار زده اند و توانایی پرداخت مبالغی بصورت ماهانه برای بهره مند شدن از حقوق بازنشستگی را ندارند.
حال باید ببینیم که مسئولین امر چه برنامه ای برای این بانوان و گسترش این هنر در این منطقه از کشور دارند.
در همین خصوص محمد حسن دهمرده فرماندار شهرستان نیمروز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ایجاد کارگاه قالیبافی در اجرایی کردن طرح های اقتصاد مقاومتی نقش موثری دارد که آقای شفاعتی نیا نیز از جمله فعالان موفق در شهرستان نیمروز در عرصه قالیبافی است که از طریق راه اندازی کارگاه قالیبافی برای تعداد زیادی به صورت مستقیم وغیر مستقیم اشتغال ایجاد کرده است.
وی افزود: درسال جاری ما موفق شدیم چندین پرونده مشاغل خانگی و اقتصادی را در شهرستان نیمروز راه اندازی کنیم که این کار توسط پرداخت وام صورت گرفت و موجب ایجاد اشتغال در منطقه هم شده است.
همچنین هادی گنجعلی رییس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان نیمروز نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، خاطرنشان کرد: در ۹ ماهه نخست سال جاری بیش از ۴۰۰ متر فرش دستباف در این شهرستان تولید شده است.
وی افزود: فرش های دستباف تولید شده که هنر دستان پر مهر بانوان نیمروزی است به شهرستانهای تهران، مشهد و کرمانشاه صادر شده است و در حال حاضر در شهرستان نیمروز بالغ بر ۱۰۰ نفر بافنده فرش مشغول فعالیت هستند.
در هر صورت باتوجه به سال ها خشکسالی و محرومیتی که در منطقه سیستان وجود داشته است اگر مسئولان توجه بیشتری به این بخش از ظرفیت های منطقه داشته باشند، علاوه بر ایجاد اشتغال و درآمد می تواند در ماندگاری جمعیت در منطقه هم نقش به سزایی داشته باشد.

به گزارش خبرنگار مهر، علیرضا دباغ عبداللهی بعدازظهر دوشنبه در جلسه تشریح آخرین اقدامات اخذ نشان جغرافیایی صنایع‌دستی اردبیل تصریح کرد: پیش‌ازاین شهرجهانی سفال در همدان، شهر جهانی سنگ‌های قیمتی در مشهد، شهر جهانی فرش در تبریز و شهر جهانی صنایع‌دستی در اصفهان پایه‌گذاری شده است.
وی با تأکید به تکمیل پرونده پایه‌گذاری شهر جهانی گلیم عنبران تصریح کرد: این شهر ظرفیت ممتازی در تولید گلیم‌های مرغوب دارد که با این اقدام می‌توان به رشد و توسعه صنایع‌دستی عنبران و حتی استان کمک کرد.



معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی میراث فرهنگی استان با اشاره به اینکه این استان رتبه نخست را در ثبت نشان ملی جغرافیایی از آن خود کرده است، اضافه کرد: در سال جاری ۱۰ پرونده برای دریافت نشان به میراث کشور ارجاع شد که سه پرونده از استان اردبیل مورد موافقت قرار گرفت.
دباغ عبداللهی با یادآوری اخذ نشان ملی جغرافیایی برای ورنی مغان، جاجیم خلخال و گلیم نمین ادامه داد: در عین حال اخذ نشان بین‌المللی جغرافیایی این سه صنعت دست نیز در دست پیگیری است و با ترجمه پرونده آن به دنبال اخذ مهلت دفاع از پرونده هستیم.
وی برنامه سال جاری میراث فرهنگی استان را پیگیری اخذ نشان ملی جغرافیایی برای چرم اردبیل، ملیله اردبیل، معرق نمین و معرق سنگ و مرصع سنگ خلخال عنوان کرد و گفت: ۶۰ درصد از پرونده اجرای این مهم به اتمام رسیده است.
به گفته معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی میراث فرهنگی استان یکی از دلایل تقلید صنایع‌دستی در کشورهای دیگر از جمله فرش کاشان در چین نبود نشان ملی جغرافیایی است و در صورتی که به دنبال استفاده از صنعت دست به عنوان اهرم اقتصادی هستیم، ثبت نشان ملی ضرورت دارد.

شکوفه مصباحی - دبیر علمی و اجرایی این نمایشگاه - اظهار کرد: ایده نمایشگاه «قالی های اروپایی و هند - اروپایی» با محوریت قالی های ساونری فرانسه، برای معرفی قالی های اروپایی و فراهم آوردن امکان دیدن و شناخت قالیبافی سایر کشورها شکل گرفت.



او ادامه داد: مجموعه ای که در نمایشگاه ارائه شده، شامل هفت تخته قالی فرانسوی، سه تخته قالی هند - اروپایی و یک تخته قالی انگلیسی است.
مسوول بخش پژوهشی فرش پژوهشکده حفاظت و مرمت با اشاره به این که در طول زمان و با تبادلات فرهنگی، هنر و دانش تولید قالی از ایران به کشورهای همجوار راه یافت، گفت: قالی های ایران در دوران هخامنشی، ساسانی و صفوی از طریق مورخان یونان قدیم، جفرافی دانان مشرق زمین، سیاحان و فرستادگان دربارهای اروپایی و همچنین به عنوان یکی از هدایای پادشاه ایران به پادشاه های اروپا و کشورهای دیگر معرفی شد.
او ادامه داد: علاقه شاه های اروپایی به قالی های شرقی، بخصوص فرش های پرزدار، موجب حمایت و تولید قالی در اروپا شد و کارگاه های سلطنتی در کشورهای مختلف اروپا تاسیس شدند تا برای مفروش کردن سالن های کاخ های سلطنتی، قالی هایی متناسب با سلیقه، هنر و نیاز آن ها تولید کنند.
به گفته مصباحی، مواد اولیه، شیوه بافت و برخی شاخص های طراحی به طور مستقیم یا غیرمستقیم وام دار ایران است؛ اما قالی های بافته ده در اروپا در طراحی، نقشه خوانی، رنگ آمیزی و تراکم بافت باقالی های شرقی متفاوت هستند.
وی اضافه کرد: زمانی که هند مستعمره انگلیس بود، کارگاه های قالی بافی در زندان های آن راه اندازی شد تا برای قصرهای انگلیسی قالی ببافند. این قالی ها به هند - اروپایی معروف هستند و طرح بیشتر آن ها برگرفته از قالی های شرقی و بخصوص قالی های ایرانی است.
این نمایشگاه به مدت 20 روز از 28 آذرماه تا 17 دی ماه در موزه فرش ایران برگزار می شود.

محمد بهشتی فرش‌های بافته‌شده در اروپا و سایر کشورها را نشانی از تأثیرپذیری و دادوستد فرهنگ ایرانی با سایر فرهنگ ها دانست و گفت: این‌که امروز ما از بافت فرش در کشورهای دیگر بی‌اطلاعیم، از نسیان فرهنگی ما نه‌تنها در عرصه فرش، بلکه در میراث جهانی حکایت می‌کند.
به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سیدمحمد بهشتی - رییس پژوهشگاه - این مطلب را در افتتاح نخستین نمایشگاه «قالی‌های اروپای غربی و هند - اروپایی در ایران» که در موزه فرش برگزار شد، مطرح کرد .



رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اظهار کرد: شاید هیچ کاری مهم‌تر از این نیست که ما به یاد مردم سرزمین‌مان بیاوریم که چه کسی هستید و چه ویژگی‌هایی دارید و ابزارش آن چیزی است که توسط اهل همین سرزمین در طول تاریخ ایجادشده و هریک به نحوی نسبت به ویژگی‌های فرهنگ این سرزمین مظهریت دارند.
بهشتی بیان کرد: ما می‌توانیم به هریک از این مظاهر به مثابه آینه‌های روبه‌روی‌مان که چهره فرهنگی مردم این سرزمین در آن منعکس می‌شود، نگاه کنیم و اگر بخواهیم بدانیم که این مردم دارای چه ویژگی‌هایی هستند، باید به آثاری که از آن‌ها باقی مانده است، نگاه کنیم.
او یکی از این آثار را فرش دانست و با طرح این پرسش که فرش چه مشخصه‌ای از فرهنگ ایرانی را تبیین می‌کند، ادامه داد: از زمینی‌ترین مراتب، خاصیت فرش این است که یک کف مطلوب، مطبوع، گرم، نرم، راحت و ... به ما می‌دهد .فرش آسایش ما را تأمین می‌کند، چیزی که امروزه به همین مرتبه اکتفا کرده‌ایم و توقعی که از کف داریم همین آسودگی است .
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری افزود: اما در فرهنگ ایرانی، خصوصیتی وجود دارد و آن هم این است که به هرچه دست می‌زند و کار دارد، اکتفا به مرتبه زمینی موضوع نمی‌کند، بلکه باید از زمین تا آسمان آن موضوع را فتح کند و این تنها به فرش اختصاص ندارد و کاسه، بشقاب، غذا، معماری و ... را دربر می‌گیرد، زیرا از خصوصیات مردم این سرزمین کیمیاگری است، یعنی یک چیز پست و بی‌ارزش را به چیزی گران‌بها تبدیل کردن.
به گفته رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، امروزه کیمیاگری به اکسیری ختم شده که اگر به مس بزنید طلا شود و این یک نگاه سودگرانه و منفعت‌طلبانه نسبت به کیماگری است، یعنی بدون این‌که زحمتی بکشیم مس را به طلا تبدیل کنیم .تا قبل از دوره معاصر، فهم ما نسبت به کیمیاگری این نبود و این بود که کدام مسیر سخت را باید طی کنیم که چیز کم‌ارزشی را به گران‌قیمت تبدیل کنیم .
بهشتی با بیان این‌که فرهنگ ایرانی حکایت از ویژگی‌های مختلفی می‌کند که کیمیاگری یکی از آن‌هاست، افزود: در نقاط مختلف این سرزمین جایی نیست که این ویژگی‌ها موجود نباشد و البته در برخی از جاها برخی از این ویژگی‌ها بارزتر استا .ز جمله جاهایی که در آن کیمیاگری بسیار بارز می‌نماید، شهر کاشان است و اگر قرار باشد یک شهری را نام ببریم که مظهریت تام نسبت به کیمیاگری داشته باشد، آن کاشان است. البته نه فقط در فرش، بلکه در هنرهای دیگر مانند سفال زرین فام که خاندان افضلی و طاهر کیمیاگرانی هستند که این سفال را تولید می‌کنند .کیمیاگری آن چیزی است که ما امروز از آن به‌عنوان صنایع دانش‌محور یاد می‌کنیم و هنر کیمیاگران دانش آن‌هاست که البته کاری یدی نیست.
او با اشاره به حمله مغول‌ها به کاشان در سال 621 هجری قمری و خسارت‌های زیادی که به این شهر وارد شد، افزود: خاطره تلخی از آن دوران در ذهن کاشانی‌ها به جای ماند، اما کاشانی‌ها در سال 623 هجری قمری محرابی را از کاشی‌های زرین‌فام ساختند که امروز در موزه برلین به‌نمایش گذاشته شده است.
وی با طرح این پرسش که یک شهر تخریب‌شده چگونه در مدت چند سال می‌تواند چنین جواهری را تولید کند؟ تصریح کرد: تنها با اتکا به ویژگی کیمیاگری این کار صورت گرفت، زیرا موکول به یک کار یدی و فیزیکال نیست، بلکه وجود کاشانی‌ها اکسیر بوده و زمانی که به مس خورده طلا شده است که این امر به کارگاه‌های مجهز و زمان نیاز ندارد، بلکه خود یک دانش است .
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فرش را از جمله آن صحنه‌هایی دانست که کیمیاگری ایرانیان در آن‌ها شکوفا می‌شود و تصریح کرد: این به آن معناست که می‌توانیم آسمان زمین را فتح کنیم و فرش می‌شود به زمین آوردن آسمان یا به آسمان بردن زمین. حال این‌که چرا این اتفاق می‌افتد، روی این فرش کسی باید پا بگذارد، خیلی وقت‌ها این حرف زده می‌شود که این فرش با این کیفیت را باید روی سرمان بگذاریم یا به دیوار بزنیم. قدر و منزلت این فرش خیلی بالاتر از این حرف‌هاست، ولی آن کسی که این فرش را به زیر پای انسان انداخته قدر و منزلت بالاتری برای انسان قائل بوده و ما امروز قدر و منزلت انسان برای‌مان تخفیف یافته و برای این است که حقش نمی‌دانیم که پایش را روی این فرش بگذارد.
او ادامه داد: خصوصیت فرش این است که هر جایی را جایی می‌کند در وسط یک بیابان جای نشستن را، جای سفره انداختن را، بالا و پایین مجلس، جای ظرف میوه و ... را قالی به ما حکم می‌کند. امروز ما قالی‌های‌مان را بی‌مقدار کرده‌ایم و روی آن وسایل دیگر می‌اندازیم. خیلی خاصیت‌ها در فرش وجود دارد و در مراتب مختلف می‌توان فرش را مورد تأمل قرار داد .
بهشتی با اشاره به تنوع فرش در نقاط مختلف کشور مانند فرش تبریز، نایین، کرمان، تهران و ... تصریح کرد: این‌که چرا همه یک نقش را اجرا نمی‌کنند و هریک نقش اختصاصی داشته‌اند و هر فرش نقش اختصاصی همان‌جا را داشته و در صورتی که تکرار می‌شد، می‌گفتند که جفت است نیز دلیل دارد؛ زمانی که با فرهنگ ایرانی آشنا شوید می‌بینید که یکی از ویژگی‌های دیگر فرهنگ ایرانی، قائمیت به ذات است و هر کسی می‌خواهد موجودیت کامل داشته باشد و «من آنم که ...» بگوید. هر جا بگوید من یک جایی هستم و در یکی از جاهایی که می‌تواند بگوید در فرش‌اش است و فرش است که او را از مکان‌های دیگر متمایز و واجد ارزش می‌کند.

فرش آینه تمام‌نمای فرهنگ ایرانی
بهشتی با بیان این‌که خیلی چیزها را می‌توان از طریق فرش شناخت، فرش را آینه تا حد زیادی تمام‌نما نسبت به فرهنگ ایرانی دانست و گفت: فرش‌های به‌نمایش درآمده در این نمایشگاه، فرش‌هایی هستند که در اروپا، هندوستان و ... بافته شده‌اند و ما تأثیرپذیری و دادوستد فرهنگ خودمان با دیگر فرهنگ‌ها را می‌توانیم در آن‌ها بیابیم .بافته شدن فرش در انگلیس، فرانسه و ... امروز باعث شگفتی ما می‌شود که این امر از تأثیر گذشته ما در فرهنگ این کشورها و از نسیان فرهنگی حکایت می‌کند، زیرا این تنها در عرصه فرش نبوده و ما سهم قابل توجهی در میراث جهانی داشته‌ایم .
او ادامه داد: وقتی امروز واژه‌ای فارسی در زبان‌های دیگر مانند ترکی استانبولی و انگلیسی می‌بینیم تردید می‌کنیم که شاید اصلی‌اش خارجی بوده و به فارسی آمده است، در حالی که این‌طور نیست. ما در گذشته با فرهنگ‌های دیگر دادوستد و بده‌بستان داشته‌ایم و از میان تمام فرهنگ‌ها، فرهنگ ایرانی بوده که به‌دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش، گریزی نداشته که در گردونه این دادوستد قرار گیرد و اگر غیر از این بود، دچار رکود می‌شد .
او اظهار کرد: خوب است که این نمایشگاه ما را متعجب، شگفت‌زده و پرسشگر می‌کند تا برویم و ببینیم در صحنه‌های دیگر مانند ادبیات، زبان، معماری و ... چنین زمینه‌هایی برای دادوستد داشته‌ایم و بعد از مدتی اگر این رد پا را در جهان پید ا نکنیم، تعجب خواهیم کرد .

کم‌رنگ شدن ایفای نقش ایران در میراث جهانی
وی با اشاره به کاخ الحمرا اسپانیا و احساسی که به‌دلیل ویژگی‌های ایرانی‌اش به بیننده می‌دهد با وجود این‌که دورترین نقطه در اروپا نسبت به ایران بوده است، تصریح کرد: این موضوع خیلی با ارزش است و می‌تواند برای ایفای دوباره این جایگاه و نقش در میراث جهانی ما را کمک کند .
بهشتی تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین سهم‌های ما در جهان بشر این بوده که آن را تلطیف کنیم، به نحوی که شعر بشر سهم قابل توجه‌اش متعلق به ایرانیان است، هرقدر یونان و آلمان فیلسوف دارد، ما تراکم شاعر داریم.
بهشتی با بیان این‌که در ایتالیا، دانته در آلمان، گوته در انگلیس، شکسپیر افراد شناخته‌شده‌ای هستند، تصریح کرد: در نقاط مختلف ایران مانند قزوین، سمنان، شیراز و ... افراد زیادی هستند که زبانزد هستند .سهم ما در جهان شاعری است، ولی نه آن‌طور که سعدی شعر می‌سرود، بلکه آن‌گونه که کاشانی‌ها با فرش و مخمل‌شان شعر سروده‌اند .مانند آن‌که ما با مسجد شیخ لطف‌الله در جهان اسلام شعر مسجد سرودیم، با پل خواجو شعر پل سرودیم، با حمام گنجعلی‌خان شعر حمام و با میدان نقش جهان شعر میدان و با اصفهان دوره صفوی شعر شهر سرودیم و این‌طور سهم شاعری داشتیم .
او با بیان این‌که این سهم در دوره معاصر کمتر و نقش‌مان کم‌رنگ شده است، افزود: امیدوارم به یاد بیاریم که هستیم، این سرزمین کجاست و دوباره بتوانیم نقش‌مان را ایفا کنیم .

آشنایی با قالی‌بافی در کشورهای اروپایی
مسئول بخش پژوهشی فرش پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی و فرهنگی نیز درسخنانی گفت: ایده نمایشگاه «قالی‌های اروپایی و هند - اروپایی» با محوریت قالی‌های ساونری فرانسه برای معرفی قالی‌های اروپایی و فراهم آوردن امکان دیدن و شناخت قالیبافی سایر کشورها شکل گرفته و این مجموعه با یاری سیامک افسری کاشانی برای علاقه‌مندان و فعالان این رشته ارائه شده است .
شکوفه مصباحی گفت: طبق اسناد موجود در زمان صفویه، نمایندگانی از طرف پادشاه‌های اروپا، برای خرید و سفارش فرش به ایران فرستاده شدند و علاقه شاهان اروپایی به قالی‌های شرقی بخصوص فرش‌های پرزدار موجب حمایت و تولید قالی در اروپا شد و کارگاه‌های سلطنتی در کشورهای مختلف ایجاد شد.
او شاخص‌ترین تفاوت میان قالی‌های اروپایی و ایرانی را در نقشه‌خوانی دانست و اضافه کرد: در ایران و برخی کشورهای دیگر به استثنای قالی‌های ذهنی‌بافی، طرح قالی روی کاغذهای شطرنجی مخصوص کشیده می‌شود و بافنده از روی نقشه قالی می‌بافد، به همین دلیل قالی ایران و کشورهای مشابه قابلیت بافت طرح‌ها و نقش‌های بسیار ریزدار است اروپاییان طرح قالی را به‌صورت خطوط محیطی روی تار قالی می‌کشند و از روی نقاشی طرح مورد نظر را با نخ‌های رنگی می‌بافند، در این تولیدات الیاف به نسبت قطور است و تراکم تار کشی زیاد نیست. بنابراین قالی درشت بافت اغلب با طرح ها و نقش‌های درشت‌تر است .

تاثیر فرش ایرانی در اروپا
مشاور ریاست پژوهشگاه و رییس ایکوم ایران دیگر سخنران این نشست بود که با اشاره به فراز و نشیب‌هایی که موزه فرش ایران به‌عنوان موزه‌ای مهم در حوزه هنرهای ملی ایران طی کرده است، فرش را مهمترین صنعت غیرنفتی ایران دانست و گفت: وضعیتی که امروز در موزه فرش می‌بینیم، می‌توانیم به موضوع توجه به فرش و ضعیت کلی آن تسری دهیم.
سیداحمد محیط طباطبایی خانواده افسری را از خانواده‌های قدیمی کاشان دانست که در طراحی و بافت فرش‌های قدیمی کاشان شهره هستند، به‌نحوی که این حرفه به‌صورت مورثی بین این خانواده وجود دارد و کلکسیون‌هایی از فرش‌های ایرانی را جمع‌آوری کرده‌اند.
او ادامه داد : این نمایشگاه فرصتی را فراهم کرد تا تأثیر فرش ایرانی در اروپا همزمان با قرن شانزدهم میلادی و ایجاد فرش بافی در دهه عثمانی را شاهد باشیم .

صنایع خراسان جنوبی با قدمت چندین هزار ساله خود هنرمندان زیادی را در سطح کشوری مشهور کرده است. جاجیم بافی، پخل بافی، گلیم بافی و ... از جمله صنایعی است که نام خراسان جنوبی را بر خود حک کرده‌اند.
اما در دو سال گذشته هنر جدیدی برای اولین بار از لرستان توسط جوان ۲۳ ساله قاینی وارد خراسان جنوبی شد و در کمتر از دو سال بازار خوبی را به خود اختصاص داد. حال دیگر هنر «ماشته بافی» هم در جدول صنایع دستی استان به ثبت رسیده است که می‌توان ذوق هنرمندان این خطه را در تار و پودهای آن مشاهده کرد.
«حسین پور حاجی» یکی از هنرمندان قاینی بوده که برای اولین بارهنر «ماشته بافی» در حوزه صنایع دستی را به استان کشاند و در کمتر از دو سال به سودآوری بالایی رسیده است.
از این رو ساعتی را با وی به گفت و گو می‌نشینیم تا از انگیزه، حمایت‌ها و سختی‌های این رشته بگوید.

فرار از بیکاری مرا هنرمند کرد
این هنرمند قاینی در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان کرد: ماشته نوعی پارچه است که در دسته بندی رشته‌های صنایع دستی، در دسته نساجی سنتی محسوب می‌شود.
پورحاجی ادامه داد: ماده اولیه این پارچه پشم ریسیده بوده که در حال حاضر از نخ‌های پلی استر و آکریلیکی موجود در بازار استفاده می‌کنند.
وی با بیان اینکه ابزار بافت در ماشته بافی شامل دار، چرخ ماسوره پیچی، ماکو، ماسوره است، افزود: این هنر مانند جاجیم بافی بوده با این تفاوت که در ماشته از چهار نخ و در جاجیم از دو نخ استفاده می‌شود.
پورحاجی ادامه داد: کاربرد ماشته در گذشته به صورت رختخواب پیچ بوده ولی امروزه کاربردهای دیگری نظیر رومیزی، رویه مبلمان، پشتی و تکه دوزی رویه کیف و کفش زنانه استفاده می‌شود.
وی با اشاره به انگیزه خود برای روی آوردن به این رشته بیان کرد: من دارای مدرک تحصیلی لیسانس برق هستم و اما از این مدرک نتوانستم وارد بازار کار شوم.
پورحاجی با بیان اینکه فرار از بیکاری مرا هنرمند کرد، افزود: برادر بزرگترم هم بیکار بود و از آنجایی که زن برادرم خیاط بود، به سمت صنایع دستی رفتم.
وی ادامه داد: دوره آموزشی دو ماهه‌ای را در زمینه «ماشته بافی» در لرستان گذراندم و به مدت یک سال نیز در تهران به صورت کارگری، کار کردم.

با سرمایه گذاری دو میلیون تومانی به صد میلیون رسیدم
این هنرمند قاینی با بیان اینکه برای شروع کار تنها دو میلیون تومان سرمایه داشتم، اظهار کرد: با گذشت کمتر از دوسال از آغاز به کار، ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه در گردش دارم.
وی با بیان اینکه هم اکنون با پنج دستگاه به کار «ماشته بافی» مشغول هستم، افزود: همچنین برای ۱۵ نفر نیز اشتغال مستقیم ایجاد کرده‌ام.
پورحاجی با اشاره به بازارهای فروش تولیدات خود، بیان کرد: بسیاری از تولیداتم را به شهرهای توریستی مانند اصفهان، شیراز، تهران و اردبیل می‌فرستم.
وی با بیان اینکه بازار فروش این محصول در خراسان جنوبی شرایط مطلوبی ندارد، افزود: مردم این استان، نسبت به صنایع دستی و بومی خود علاقه‌ای نشان نمی‌دهند.
پورحاجی کیف، کفش و رومیزی را از جمله تولیدات خود دانست و افزود: می‌توان با تغییر در طرح، رنگ و تکنیک بافت، کاربردهای جدیدتری برای آن تعریف کرد.

ادغام صنایع دستی «ماشه بافی» و «سفال گری»
وی بیان کرد: آمیخته کردن هنر «ماشته بافی» و «سفال گری» یکی از برنامه‌های پیش روی بوده که امید است با موفقیت رو به رو شوم.
پورحاجی ادامه داد: با استفاده از تکه‌های پرتی و اضافی ماشته، بر روی سفال می‌توان شکلات خوری، سماور، پارچ و صندوق نیز تولید کرد.
این هنرمند قاینی خواستار حمایت مسئولان شد وافزود: مکانی که در آن به این هنر مشغول هستم، کوچک است و امکان توسعه را نمی‌دهد.
وی ادامه داد: همچنین این هنر دارای متقاضی زیادی بوده که به دلیل کوچک بودن کارگاهم از جذب آن‌ها معذور هستم.



پورحاجی افزود: در صورت توسعه و گسترش مکان می‌توانم برای بیش از ۷۰ نفر اشتغال ایجاد کنم.
وی اظهار کرد: هنر «ماشته بافی» برای اولین بار از لرستان وارد خراسان جنوبی شد و امید است مورد توجه مسئولان قرار گیرد.

چتر بسته بیمه برای هنرمندان صنایع دستی
این هنرمند قاینی با اشاره به مشکلات پیش رو، بیان کرد: نداشتن بیمه نیروها از اصلی‌ترین مشکل در این حوزه است.
وی با بیان اینکه تاکنون بیمه‌ای برای حوزه صنعت نبوده است، افزود: طرح بیمه صنعت به مجلس پیشنهاد شده که امید است مورد تأیید قرار گیرد.
پورحاجی همچنین خواستار اخذ تسهیلات شد و افزود: برای به روز رساندن چرخ‌های کار و افزایش محیط کارگاهم نیازمند تسهیلات هستم.

به گزارش خبرنگار مهر، همزمان با برگزاری نشست تخصصی هنرهای سنتی و صنایع دستی ایران با محوریت نگارگری مکتب قزوین در مراسمی از کتاب نقش و نگار رونمایی شد.
این کتابچه به منظور معرفی هنرهای سنتی وصنایع دستی استان قزوین به همت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین منتشر شده است.
در این اثر هنری صنایع دستی بومی و غیر بومی استان در قالب گروهها، همراه با وجه تسمیه، مراحل تولید، ابزار و تجهیزات و برخی رشته ها نیز معرفی شده اند.



۸۵۰ فریم عکس از آثار صنایع دستی، فرایند تولید، ابزار و آثار موزه ای که بصورت تخصصی و هنری تصویر برداری شده با متنی علمی به دو زبان فارسی و انگلیسی طراحی و چاپ شده است.
فرایند آماده سازی و چاپ این کتاب حدود یک سال طول کشیده است.
رونمایی از این اثر توسط بهمن نامور مطلق معاون سازمان میراث فرهنگی و جواد حضرتی مدیرکل میراث فرهنگی استان صورت گرفت.
برپایی نمایشگاهی از اثار نگار گری مکتب قزوین، صنایع دستی و کاغذ سازی سنتی، آهار و مهره، تقدیر از اولین شرکت دانش بنیان در زمینه تولید کاغذهای سنتی، رونمایی از ثبت نشان جغرافیایی گلیم و نشان تجاری دستان در تولید آثار سفالی از دیگر برنامه های این همایش تخصصی بود.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان، فخری الله‌توکلی در نشست کمیسیون قالی و صنایع دستی با موضوع بررسی مسائل و مشکلات فرش راور، گفت: با وجود قدمت فرش راور هنوز فردی برای صادرات فرش راور در منطقه تربیت نشده و حضور صادرکنندگان غیربومی بر روی فرهنگ و گویش بافندگان فرش در راور تاثیرگذار بوده است. وی با اشاره به فقدان منابع مالی و انسانی برای مدیریت صادرات فرش راور، تصریح کرد: در این صنعت باید چالش های عرضه و تقاضا را در نظر گرفت و یافتن بازارهای هدف را قبل از تامین مواد اولیه و بافت فرش در اولویت قرار داد.



الله‌توکلی، خاطرنشان کرد: با همه مزایا و نقاط قوت در فرش راور هر روز شاهد کاهش نام و اعتبار آن هستیم که باید در راستای سیاست های اقتصاد مقاومتی اقدامات لازم را برای رونق تولید و صادرات فرش انجام داد. رئیس کمیسیون قالی و صنایع دستی اتاق کرمان در ادامه با اشاره به اینکه امروزه بر خلاف گذشته به کیفیت و دوام فرش توجه چندانی نمی شود، بیان کرد: در حال حاضر تنها 30درصد مواد اولیه فرش راور از کیفیت لازم برخوردار است که همین مسئله بر اعتبار این برند تاثیر منفی خواهد گذاشت. وی گفت: دو کارگاه ریسندگی در استان پاسخگوی تامین مواد اولیه تولید فرش نیست و به همین دلیل برخی مواد اولیه نامرغوب از بیرون استان وارد می شود که باید برای جلوگیری از این کار به تقویت این کارگاه‌ها پرداخت. الله توکلی افزود: وجود نداشتن خلاقیت، نوآوری، بازاریابی تخصصی، حضور فعال و پر رنگ در نمایشگاه‌های بین المللی و... از جمله مشکلات فرش استان به ویژه راور است.
عضو هیات نمایندگان اتاق کرمان نیز در این نشست گفت: سال 93 در راستای اجرای قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، انجمن فرش راور با حضور هزار و 200 عضو راه‌اندازی شد. جلیل کاربخش افزود: اتاق کرمان از زمان راه‌اندازی این انجمن با در اختیار گذاشتن دفتر و همچنین تامین هزینه های آن، حمایت های لازم را انجام داد و امیدواریم در ادامه کار، همه اعضا برای فعال بودن این انجمن تلاش کنند.
در ادامه این نشست فرماندار راور با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب به تکیه بر پتانسیل ها و توانمندی های مردم هر منطقه در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی، گفت: با وجود قدمت بالای فرش راور اما در چند سال گذشته توجه چندانی به برند فرش دستباف راور نشده است. سیدحسن میرصادقی افزود: روزگاری همه مردم این شهرستان در کنار کشاورزی و سایر مشاغل دیگر به بافت فرش می پرداختند اما نسل جدید، از بافت قالی گریزان است و به دلیل بیکاری بسیار در منطقه تعداد زیادی از جوان ها به شهرستان کرمان و استان یزد مهاجرت کرده‌اند.
وی ادامه داد: در قالب اجرای طرح بافت فرش عتبات عالیات با راه اندازی 100 دار قالی در دو کارگاه برای حدود 250 نفر که بیشتر آنها بانوان هستند اشتغال ایجاد شده که امیدواریم این حمایت ها و سیاست ها برای افزایش اشتغال در منطقه ادامه داشته باشد. میرصادقی، تاکید کرد: با توجه به اشتغال هایی که در منطقه ایجاد شده بسیاری از جوانانی که مهاجرت کرده‌اند حاضر به بازگشت به شهرستان راور هستند اما باید مطمئن شوند که بازار فروش قالی راور وجود دارد. فرماندار راور بیان کرد: در گذشته اطمینان بسیاری بین فروشنده، خریدار و تهیه کننده مواد اولیه فرش راور وجود داشت اما اکنون این اعتماد کمرنگ شده که همه باید برای موفقیت دوباره این صنعت تلاش کنند.
گفتنی است در این نشست فعالان فرش راور به بیان مسائل و مشکلات این صنعت پرداختند و برگزاری جشنواره فرش راور پیشنهاد و حمایت از آن مطرح شد.